Slavsko žito za Aranđelovdan – da ili ne?

Uoči slave priprema se slavsko žito koje se naziva još i koljivo. Ono se osvećuje zajedno sa slavskim kolačem, pri čemu ga sveštenik krstnoobrazno prelije vinom.

Po učenju Crkve, slavsko žito se sprema za sve slave. U narodu postoji pogrešna tradicija da slavari ne spremaju žito (koljivo) za Aranđelovdan, Ilindan i Svetog Arhangela Gavrila, jer kažu da su to “živi sveci”. Istina je da ne postoje “mrtvi sveci”. Svi svetitelji su živi, jer u Bogu niko ne može biti mrtav, pošto je Bog – Bog živih, a ne mrtvih. Pored toga, slavsko žito ima značenje biblijskog simbola vaskrsenja i Pravoslavnu veru u opšte vaskrsenje i vječni život (Jn 12,24; 1 Kor 15,36); isto značenje ima i žito koje se upotrebljava na parastosu, ali molitva za njegovo osvećenje je drugog sadržaja i namjena mu je druga. Žito se, dakle, nevezano za svetitelja, sprema za sve Krstne slave, bez izuzetka i razlike. Nažalost, mnogi i pored upozorenja Crkve na pogrešnu praksu nespremajanja žita, i dalje nastavljaju po svome, jer su “tako radili i njihovi očevi”.

Sama riječ “koljivo” nema nikakve veze sa riječima “klati” i “klanje”, nego potiče od grčke reči κόλλυβον (kolivon), što znači “zrno”.